First Team FENG to zupełnie nowy program przygotowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Umożliwia zdobycie finansowania na założenie zespołu badawczego, zakup aparatury i prowadzenie w Polsce innowacyjnych badań z potencjałem aplikacyjnym.

W każdym projekcie planowana jest współpraca z zagranicznym partnerem naukowym i krajowym partnerem gospodarczym, przy czym wsparcie finansowe udzielone zostało wyłącznie wnioskującej organizacji badawczej z Polski.

Do pierwszego naboru wniosków zgłoszono 202 projekty z 68 organizacji badawczych. Dofinansowanie, dzięki środkom z Funduszu Europejskiego dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), na łączną kwotę 101 361 052 złotych otrzymało 27 projektów, w tym trzy z Politechniki Wrocławskiej:

• dr Maciej Kowalczyk (Wydział Elektroniki, Fotoniki i Mikrosystemów) – „Ultrastabilne lasery impulsowe pokrywające zakres spektralny od bliskiej do dalekiej podczerwieni” – kwota dofinansowania: 4 mln zł,
• prof. Łukasz Sadowski (Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego) – „Inteligentne technologie wytwarzania betonu na bazie odpadowego żużla pomiedziowego wzbogacanego CO₂ wychwytywanym z produkcji przemysłowej dla zeroemisyjnego budownictwa (SPHERE)” – kwota dofinansowania: 3,95 mln zł,
• dr hab. inż. Tomasz Kajdanowicz, prof. uczelni (Wydział Informatyki i Telekomunikacji) – „AITAX (AI Tax Advisor) - innowacyjny system AI do wsparcia w sprawach podatkowych” – kwota dofinansowania: 3,8 mln zł.

Spośród uczelni technicznych granty otrzymała tylko nasza uczelnia (trzy) oraz Politechnika Warszawska (jeden). Najwięcej przypadło w udziale Uniwersytetowi Jagiellońskiemu (pięć).

W poszukiwaniu wysokiej jakości betonu

Beton to najczęściej stosowany materiał budowlany wytwarzany przez człowieka. Najnowsze badania w tej tematyce ukierunkowane są na zmniejszanie zużycia wysokoemisyjnych, nieodnawialnych i krytycznych surowców w betonie, m.in. cementu i kruszyw mineralnych.

– Dotychczas było to realizowane głównie z wykorzystaniem popiołu lotnego ze spalania węgla kamiennego. Jednak w związku z postępującym spadkiem zużycia węgla jego dostępność systematycznie spada – wyjaśnia prof. Łukasz Sadowski z Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego. – Alternatywą może być wykorzystanie żużla pomiedziowego.

W swoim projekcie zespół naukowca z W2 użyje dwutlentku węgla, wychwyconego z produkcji przemysłowej, do wzbogacania żużla pomiedziowego, aby uzyskać wysokiej jakości beton.

– Wartością dodaną będzie to, że dwutlenek węgla zamiast zostać wyemitowany do atmosfery, zostanie długotrwale umieszczony w betonie, co będzie miało korzystny wpływ na środowisko – mówi naukowiec z W2. – W efekcie pojawi się szansa na zmniejszenie zużycia kruszyw i cementu, a dzięki zmagazynowaniu CO₂ beton będzie miał potencjał, żeby stać się niemal zeroemisyjnym.

Obecnie na świecie produkuje się ponad 4 mld ton betonu rocznie. Jego trwałość to minimum 50 lat. Dlatego zaplanowane badania naszych naukowców są atrakcyjnym, długoterminowym sposobem zmagazynowania sporych ilości wychwyconego dwutlenku węgla. – Pozyskane przez nas dane „zapamięta” algorytm sztucznej inteligencji w modelu, który udostępnimy użytkownikom – opisuje badacz z PWr. – Pozwoli on przewidzieć właściwości betonu na bazie żużla pomiedziowego wzbogacanego CO₂ bez konieczności wykonywania w przyszłości ponownie badań, które zostaną wykonane w naszym projekcie.

Międzynarodowy zespół prof. Łukasza Sadowskiego będzie liczył dziesięć osób i w jego skład wejdą adiunkt, dwóch asystentów, dwóch doktorantów, trzech studentów i dodatkowy specjalista. Planowana jest bliska współpraca z otoczeniem gospodarczym, przy udziale prof. Branko Savija z TU Delft, który będzie partnerem naukowym. Wyniki poznamy za cztery lata.

Źródło: PWr, FNP.